Fifteen Orientation Day Q&A – Trò chuyện cùng tớ!

Chào mọi người, ngày chủ nhật vừa qua mình đã có dịp về trường cấp ba cũ của mình là trường THPT Chuyên Quốc Học Huế để nói chuyện với các em lớp 10 trong ngày Định hướng cho các em. Nhận thấy các câu hỏi được đặt ra cho mình cũng rất thú vị nên mình viết một bài Q&A để chia sẻ với các bạn mình đã trò chuyện những gì trong ngày Định hướng ấy nhé.

Note: Bài viết này được bổ sung thêm một số ý mà mình đã không có cơ hội đề cập trong ngày định hướng, nhằm mục đích cung cấp thêm nhiều thông tin và suy nghĩ của mình cho mỗi một câu hỏi hơn. 

1. Chị Băng năm 15 tuổi là ai?

Năm 15 chị là một người khá kỳ quặc. Các bạn trong lớp lúc ban đầu có vẻ hơi “sợ” chị vì hồi đó nhìn chị lớn và “dữ dằn” lắm, haha. Nhưng tính chị vốn dĩ rất hiền, nhưng có phần thẳng tính và rất bộc trực. Hồi đó trước khi bước chân vào Quốc Học thì chị không đặt nặng chuyện học hành lắm đâu. Chị thích chơi, và làm việc này việc kia hơn là học. Tuy nhiên, chị cũng không nhớ bắt đầu từ lúc nào chị có cảm giác yêu thích việc học, đặc biệt là chị thích học đều tất cả các môn từ Văn đến Anh đến Sinh đến Hoá. Cho nên chị dành nhiều thời gian để học, nhưng vẫn tham gia tất tần tật hoạt động của trường và lớp. Hầu như chương trình nào cũng có mặt của chị cả. Có lẽ hồi đó chị cũng năng động phết. Mà hồi đó trông chị quậy lắm, nhìn chẳng có gì giống học sinh ngoan ngoãn nghiêm túc đâu. *cười*

2. Chị hãy tổng kết lại những cái “nhất” của chị với trường hồi ấy đi, như: Thầy cô/tiết học thích nhất? – Góc đẹp nhất của trường? – Thời điểm đáng mong chờ nhất trong năm?

Nếu nói về giáo viên mà chị thích nhất thì chắc chắn là cô giáo chủ nhiệm lớp chuyên Văn của chị rồi. Cô đáng yêu lắm các bạn ạ. Cô cũng là người cho chị thoả sức sáng tạo khi làm văn. Cô lúc nào cũng trân trọng sự phá cách của học sinh. Với chị, cô là cô, mà cũng là bạn vậy. Chị có chuyện gì cũng hay tâm sự với cô, đến tận bây giờ khi chị có chuyện gì trong cuộc sống chị vẫn tâm sự với cô nghe khi chị có cơ hội. Cô cũng hay khen chị với thầy cô giáo lẫn các đàn em khác nên chị thích lắm. haha

Ngoài ra thì chị thích thời gian ở Windteam của chị. Đó là lúc chị cũng quen được nhiều bạn hơn, được… đi chơi nhiều hơn, mặc dù thời gian chơi bóng rổ thì không được bao nhiêu. *cười* Cho nên các bạn nào thích bóng rổ, thích kết bạn và đặc biệt là muốn được gặp các anh chị F1, F2, F3 vô cùng cute đáng yêu thì nhớ tham gia Windteam nha.

Chị còn vô cùng yêu thích những lúc đi ăn với bạn bè ở canteen như giờ ra chơi, giờ… chào cờ, tiết 5 được nghỉ học. Tất cả đều tạo nên những kỷ niệm vô cùng đáng yêu dưới trường QH đấy.

3. Bây giờ có 2 chiếc cốc đầy, một cốc là Học và một cốc là Chơi. Nếu thời cấp III của chị là hai chiếc cốc thủy tinh này, chị đã đổ bao nhiên phần “học” và phần “chơi” vào đó? Chị có nghĩ tỉ lệ này là hoàn hảo? Chị có thể phân tích công thức của mình không?

Nói thật với các em, cả hai chiếc cốc của chị đều là cốc đầy. Không phải chị là siêu nhân gì đâu, mà là chị rất nghiêm túc với những gì mà chị làm. Lúc chị học chị sẽ học đàng hoàng, lúc chị tham gia hoạt động, chị sẽ hết mình với nó. Vì thế lời khuyên của chị không phải là các em nên đổ bao nhiêu cốc này bao nhiêu cốc kia, vì mỗi người đều khác nhau, mà là các em nên hiểu được các em muốn làm gì và thật sự nghiêm túc với lựa chọn của mình. Chị không muốn các em phải tham gia hoạt động chỉ vì nghĩ là cuộc sống cấp ba nên tham gia việc gì đó, hay chỉ tập trung học mà bỏ qua những việc mà các em sẽ hạnh phúc khi được tham gia. Cho nên các em phải tự hỏi bản thân là điều gì sẽ khiến các em cảm thấy vui, cảm thấy là chính mình, mà khi làm điều đó các em sẽ không phải hối tiếc sau này. Chị vẫn nghĩ là các bạn hoàn toàn có thể có đủ thời gian để vừa học vừa chơi nếu như các em nghiêm túc với cả việc học lẫn chơi ấy. Mà “chơi” ở đây chị nói có nghĩa là tham gia hoạt động, đi chơi đâu đó với bè bạn chứ không phải là việc phí thời gian cho những hoạt động vô bổ nhé. Và chị cho đến khi chị học đại học, chị vẫn có thể nằm trong Dean list của trường, làm các dự án xã hội, đi làm thêm, học cái này cái kia. Sắp xếp thời gian hợp lý và nghiêm túc trong công việc của mình sẽ giúp các em có thể làm được nhiều thứ hơn là việc học đấy.

4. Ở một môi trường như Quốc Học, phải làm thế nào để vừa có thể có điểm số rực rỡ mà không bị xem là một con “mọt” chỉ biết cắm đầu vào học, vừa có thể hoạt động tưng bừng mà không bị xao nhãng?

Câu trả lời cho câu hỏi này của chị cũng giống như câu trên: sắp xếp thời gian hợp lý, nghiêm túc trong mọi việc, biết mình thích gì và muốn làm gì sẽ giúp các em SLAY mọi thứ đó. Haha.

5. Vào QH đồng nghĩa với việc mỗi chúng ta đây đều có một mũi nhọn là môn chuyên của mình. Tuy nhiên, việc học đều vẫn rất cần thiết. Chị nghĩ chúng em nên là một cây bút chì đầu nhọn dễ gãy, hay là một cây bùi chì mũi bằng an toàn, để sống sót trong MT trường chuyên của QH?

Rõ ràng trong môi trường QH, các em nên (và phải) học tốt môn chuyên của mình, vì đó là lợi thế, là một sự ràng buộc sẵn có trong các em, dù đó là sự ràng buộc vì niềm yêu thích, điểm mạnh, hay chỉ là môn mà các em phải tập trung nhiều nhất. Tuy nhiên, với kinh nghiệm của chị, các em đừng bao giờ chỉ tập trung một môn học mà lơ là các môn khác. Nếu các em có thể học đều tất cả các môn, đó sẽ là lợi thế cho các em. Vì sao chị lại nói như vậy? Thật sự có rất nhiều lý do chứng minh chuyện này là có ích. Thứ nhất, khi các em học tốt nhiều môn, đó sẽ là nền tảng cho các em khi các em học lên đại học. Nếu như các em có đi du học (như chị) thì chính kiến thức toán lý hoá sinh anh sẽ là chìa khoá để các em có thể nâng cao GPA cũng như tiết kiệm thời gian học của mình. Lấy ví dụ vì kiến thức toán của chị vững, chị có thể thi thẳng vào lớp Toán Calulus của trường mà không cần phải học các lớp dưới, hay vì kiến thức vật Lý của chị tốt nên chị có để đạt 4.0 cho toàn bộ các lớp vật lý và thiên văn của chị hồi còn học đại học. Thứ hai, việc khám phá những môn học khác nhau giúp các em nhận biết là ngoài môn chuyên của mình, các em còn có tiềm năng phát triển những khía cạnh nào khác nữa. Ví dụ như chị học chuyên Văn, nhưng các môn khoa học tự nhiên là lại một trong những lĩnh vực mà chị yêu thích. Thế cho nên việc tìm hiểu và “thử thách” ở các môn học khác cũng là cách để các em hiểu về khả năng của mình hơn. Hơn nữa, việc học đều ở tất cả các môn là một quá trình rèn luyện não bộ vô cùng có ích cho các em. Các em sẽ được phát triển rất nhiều kỹ năng, đặc biệt là kỹ năng tư duy và phân tích, tưởng tượng vấn đề nhờ việc phát triển trên nhiều mặt trận. Cuối cùng thì, với một điểm tổng kết hơn chin phẩy, chắc hẳn chúng ta cũng thấy vui vui nhỉ. ;)

6. Môi trường mới đồng nghĩa với nhiều thay đổi. Rất nhiều người trong chúng em vẫn đang còn hoang mang, chật vật trong việc xây dựng các mối quan hệ mới, nhưng vẫn có thể giữ được các mối quan hệ cũ . Chị có thể chia sẻ kinh nghiệm để vượt qua cú sốc tâm lí này và sớm hòa nhập vào môi trường cấp III ?

Đầu tiên, mọi người đừng nghĩ là khi vào cấp ba thì các bạn sẽ phải gặp một “cú sốc tâm lý” hay những gì tương tự. Chị không muốn trong tâm trí các em hình thành quan niệm đó là mình sẽ gặp phải khó khăn trong việc xây dựng và giữ gìn các mối quan hệ khi chuyển cấp. Thay vào đó, chị nghĩ các êm nên cởi mở hơn với suy nghĩ là các em sẽ có những mối quan hệ mới, mở rộng vòng tròn của mình, và QH là một môi trường rất tốt để các em phát triển tình bạn. Hơn hết, các em có thể hiểu một điều đó là, chúng ta rồi sẽ thay đổi, các mối quan hệ cũng vậy. Thay vì lo lắng chuyện được mất trong các mối quan hệ, hãy thử cố gắng gìn giữ, cố gắng dựng xây. Và để mọi chuyện xảy ra một cách tự nhiên và êm đẹp.

Đối với một số bạn có tính cách hướng nội và không thích giao tiếp nhiều với người khác có lẽ sẽ khó khăn hơn một chút với các em trong việc kết nối quan hệ. Lời khuyên của chị vẫn là hãy để mọi thứ xảy ra tự nhiên và các em vẫn nên sống đúng với tính cách của mình, đừng bó buộc bản thân vào những điều mà các em không thích. Tuy nhiên chị vẫn khuyến khích các bạn hướng nội tham gia câu lạc bộ nào đó, để em được phát triển sở thích, có thêm một hai người bạn mới ngoài bạn bè trong lớp. Hướng nội không có nghĩa là các em không thể kết bạn và làm các công việc xã giao, và hãy nhớ cho bản thân mình có thời gian một mình để “sạc” lại năng lượng và cảm thấy nhẹ nhàng hơn.

Bạn thân của chị đều đã chơi với chị mười, mười lăm năm, dù học khác trường lẫn khác quốc gia. Cho nên mọi người đừng lo lắng quá về chuyện bạn bè nhé. Cứ sống và đối xử chân thành với người khác, thì các mối quan hệ của các em sẽ rất tuyệt vời đấy.

7. Có người từng gọi chị là một freelancer – một người làm việc tự do không ràng buộc. Còn chị, chị sẽ tự định nghĩa mình như thế nào?

Đúng là freelancer là người làm việc không bị ràng buộc về mặt thời gian và địa điểm như những người đi làm công sở từ sáng đến chiều. Tuy nhiên với chị, việc làm tự do này vẫn có rất nhiều ràng buộc, hầu hết là sự ràng buộc đến từ việc phải có trách nhiệm với bản thân mình. Là một người sáng tạo nội dung, chị phải không ngừng cập nhận thông tin bên ngoài (input) để xây dựng ý tưởng và xuất bản ý tưởng đó (output). Chị phải tự đặt deadline và chỉ tiêu cho bản thân phải hoàn thành việc gì việc gì trong thời gian nào. Hơn nữa, để được làm việc tự do và làm việc mình yêu thích, chị phải không ngừng học hỏi để phát triển bản thân. Một số kỹ năng mà chị phải học liên tục là viết và dịch nội dung, graphic design và video editing, online marketing và một số kỹ năng khác. Mà đó chỉ là phần học thêm cho ngành chính của chị mà thôi.

Tóm lại, nếu xét về khía cảnh công việc, thì mong ước của chị là trở thành một content creator, social influencer, author, mentor và còn có rất nhiều điều mà chị muốn làm nữa.  

8. Bây giờ có phải là quá sớm để lớp 10 chúng em đặt ra mục tiêu tương lai của bản thân? Chúng em nên bắt đầu con đường đến với các mục tiêu ấy như thế nào?

Chị không nghĩ rằng bây giờ là quá sớm để các em đặt ra mục tiêu tương lai. Hay đúng hơn, đây nên là thời điểm mà các em bắt đầu quá trình khám phá bản thân mình. Các em nên bắt đầu đặt câu hỏi về việc các em là ai, các em muốn làm gì, thích làm gì, và có thể làm gì. Chị nghĩ rằng mục tiêu của chúng ta có thể thay đổi theo thời gian, nhưng một có một số giá trị sẽ luôn được giữ vững, đặc biệt là những giá trị liên quan đến “cảm nhận bản thân” (sense of self). Thế cho nên chị muốn các em không phải đặt mục tiêu như là phải vào đại học A đại học B để ra trường làm việc C việc D, mà chị hi vọng các em có thể bắt đầu định hình về con người mình: các em giữ giá trị bản thân gì, các em có điểm mạnh điểm yếu nào, các em thấy phấn khích khi tưởng tượng mình làm công việc gì trong cả cuộc đời các em? Từ đó, các em bắt đầu quá trình khám phá chính mình và cả thế giới, để xem thử các em hợp với việc gì và lĩnh vực gì. Điều này rất quan trọng nên chị mong các em sẽ nghiêm túc trong chuyện này. Chị đang làm việc tư vấn, nên chị biết rất nhiều bạn ở ngưỡng cửa lớp 12 và đại học thường hoang mang không biết mình là ai, mình giỏi gì, và mình muốn gì. Khi đó sẽ rất khó khăn cho các bạn trong việc đưa ra các quyết định lớn như học ở trường nào, ngành gì, có nên du học ngành này không, vân vân. Thế cho nên, ngay từ cấp ba, khi các em chưa phải lo toan muộn phiền nhiều chuyện trong cuộc sống thường nhật, chị nghĩ rằng việc tìm hiểu bản thân và khám phá những lĩnh vực và công việc khác nhau sẽ rất có lợi và tiết kiệm thời gian cho các em sau này.

9. Bây giờ có rất nhiều trong số chúng em đang băn khoăn về ý định đi du học, chị có thể cho chúng em lời khuyên gì cho quyết định này?

Du học đến với chị như một cái duyên vậy. Và thời điểm chị đi du học đã dạy chị rất nhiều thứ và dẫn lối cho chị đến một thế giới mà chị không bao giờ nghĩ bản thân sẽ được đặt chân đến. Chị luôn khuyên mọi người là nếu có thể, và nếu các bạn nghiêm túc với sự học của mình, hãy đi du học, để mở mang con người. Tuy nhiên, nếu không có điều kiện để du học, các bạn vẫn hoàn toàn có thể phát triển bản thân và học được rất nhiều điều trong môi trường Việt Nam. Quan trọng nhất vẫn là mindset của các bạn, việc các bạn nghĩ gì và làm gì, hơn là việc thất vọng và ép buộc bản thân phải bước lên con đường du học. Cho nên là, hãy cứ cố gắng hết sức trên con đường của mình, dù con đường ấy có dẫn đến nước nào đi chăng nữa nhé. ;)

10. Để đến được ngày hôm nay, anh chị đã mang theo những gì trong vali tuổi trẻ của mình?

Thứ nhất, là sự đổ vỡ. Trải qua những chuyện trầm bổng trong cuộc sống, chị thấy rằng sự đổ vỡ là cần thiết để một người trở nên chân thật và mạnh mẽ hơn. Thất bại, va vấp, và cả mất mát sẽ là một phần quan trọng trong việc hình thành nhân cách mỗi người, giúp mình có được cái nhìn sâu sắc và vị tha hơn đối với những người xung quanh và cả chính bản thân mình.

Thứ hai, là niềm yêu thích việc học. Chị cực kỳ thích học. Chị học tất cả những gì bản thân mình có thể học được và mong muốn học. Đây không chỉ là học những gì chúng ta được dạy ở trên trường, mà học từ sách, từ những người xung quanh, từ xã hội, từ mạng xã hội. Khi các bạn luyện được trong mình tâm trí của người học, thì đó sẽ là lúc các bạn mở rộng tiềm năng phát triển của bản thân mình hơn bao giờ hết.

Thứ ba, là sự tin tưởng. Tin tưởng vào bản thân, vào cuộc đời, vào những người xung quanh. Khi các bạn tin tưởng về những điều tốt đẹp, và chính bản thân các bạn hoàn toàn có thể tạo dựng nên những điều tốt đẹp ấy, mọi việc sẽ trở nên suôn sẻ. Cho nên, đừng bao giờ đánh mất niềm tin trong mình. Đến một lúc nào đó, các bạn sẽ nhận ra những niềm tin ấy đã cho các bạn rất nhiều sức mạnh để bước vững trong cuộc đời đấy. ;)

11. Nếu được quay lại năm 15 tuổi, anh/chị sẽ làm những gì?

Đọc sách nhiều hơn nè, học nhiều kỹ năng hơn nè, mở lòng nhiều hơn với bạn bè nè. Chị nghĩ là nếu được quay lại năm 15 tuổi, chị sẽ bớt lãng phí thời gian làm những việc viển vông mà thật sự tìm cách đầu tư cho bản thân mình nhiều hơn, để đến năm chị 22 tuổi (là năm nay) có thể tích luỹ một kho kiến thức và kỹ năng khổng lồ rồi. Hehe.

 

Vậy đó là toàn bộ phần trả lời của mình trong mục Q&A này. Cảm ơn các bạn Fifteen Orientation Day đã cho chị một buổi trò chuyện vui vẻ như thế này nhé.

Và mong bài Q&A này sẽ có ích cho những bạn khác nữa.

Thân.

Hoại Băng.